จิตดวงที่ 8

[138] ธรรมเป็นกุศล เป็นไฉน ?
กามาวจรกุศลจิต สหรคตด้วยอุเบกขา วิปปยุตจากญาณ มีรูปเป็น
อารมณ์ ฯลฯ มีธรรมเป็นอารมณ์ หรือว่า ปรารภอารมณ์ใด ๆ เกิดขึ้น
โดยมีการชักจูง ในสมัยใด ผัสสะ ฯสฯ อวิกเขปะมีในสมัยนั้น ฯลฯ
สภาวธรรมเหล่านี้ชื่อว่า ธรรมเป็นกุศล ฯลฯ
จิตดวงที่ 8 จบ
กามาวจรมหากุศลจิต 8 จบ
ทุติยภาณวาร จบ

อธิบายสุญญตวาร

จิตดวงที่ 1

บัดนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงเริ่มสุญญตวาร มีคำว่า ตสฺมึ โข ปน
สมเย ธมฺมา โหนฺติ ดังนี้ สุญญตวารนั้นกำหนดไว้ 2 อย่าง ด้วยสามารถ
แห่งอุทเทส และนิทเทส. บรรดาอุทเทสและนิทเทสเหล่านั้น วาระว่าด้วย
อุทเทสจิตไว้เป็น 2 ส่วน รวมทั้งบทว่า ธมฺมา โหนฺติ. ก็ในส่วนทั้งปวง
ท่านมิได้กล่าวกำหนดนับว่า เป็น 4 เป็น 2 และเป็น 3 ดังนี้. ถามว่า
เพราะเหตุไร ? ตอบว่า เพราะกำหนดไว้ในสังคหวารแล้ว ด้วยว่า ธรรม
ทั้งหลายที่กำหนดไว้ในสังคหวารนั้นนั่นแหละท่านก็กล่าวไว้ แม้ในสุญญต-